Inkijkexemplaar

Leven met aangeboren doofblindheid is niet gemakkelijk.

Je neemt nauwelijks vanzelf informatie op uit de omgeving.
Je hebt aanpassingen nodig om te kunnen communiceren met anderen.
En het verkrijgen van overzicht over de omgeving is vele malen moeilijker.
Daarom vereist doofblindheid een specifieke benadering.

Dit boek geeft praktische informatie over doofblindheid.
Wat is het precies?
Welke vormen zijn er?
Hoe beïnvloedt het iemands dagelijks functioneren en waar moet je als begeleider op letten?
Welke aandachtspunten zijn er in de (fysieke en sociale) omgeving en welke hulpmiddelen zijn hiervoor beschikbaar?
Via heldere informatie worden alle facetten van aangeboren doofblindheid belicht.
De vele praktijkvoorbeelden maken het boek zeer toepasbaar in de praktijk van alledag.

Dit handboek is geschreven voor professionals die betrokken zijn bij de ondersteuning aan mensen met een aangeboren doofblindheid.
Door het praktische karakter kan het ook als handvat dienen voor ouders en verwanten.

auteurs: Saskia Damen en Mijkje Worm

Inkijkexemplaar

Leidraad voor het bewegingsonderwijs aan kinderen met een visuele beperking in het reguliere onderwijs.

Op speciale scholen voor leerlingen met een visuele beperking wordt speciaal bewegingsonderwijs gegeven. Dit bewegingsonderwijs is niet zozeer speciaal omdat het zo anders is, maar vooral omdat het specifiek is afgestemd op deze doelgroep en op hun specifieke leervragen. Het is van belang dat de leerkrachten bewegingsonderwijs op reguliere scholen die een blinde of slechtziende leerling in de groep hebben, enige kennis hebben van de implicaties van de beperking van deze leerlingen.

In dit boek staat het bewegingsonderwijs aan kinderen met een visuele beperking (visus <0,3) op reguliere scholen centraal. Er komen zoveel mogelijk aspecten van het bewegingsonderwijs aan de orde.
Het boek biedt handreikingen die zijn gebaseerd op een brede ervaring in het werken met deze kinderen. De schrijver houdt een pleidooi voor meer aandacht voor de ontwikkeling van veilige en goede bewegingsmogelijkheden bij blinde en slechtziende kinderen.

Blindelings Bewegen is een boek vol voorbeelden hoe de bewegingslessen voor deze kinderen aangepast kunnen worden. De duidelijke grafieken geven inzicht hoe de ruimte ingedeeld kan worden. De toepassing van deze voorbeelden draagt bij aan plezier in het bewegen van het kind dat blind of slechtziend is.

Auteur: Jan Schippers

Inkijkexemplaar

Visueel waarnemen is van groot belang om te kunnen functioneren in de wereld. Wij denken vaak dat de wereld is zoals wij hem zien. We gaan ervan uit dat onze waarneming ’perfect’ en juist is. Maar visuele waarneming is een ingewikkeld proces. Onze hersenen zijn constant bezig om de informatie die via de ogen binnenkomt te bewerken, te koppelen aan eventueel al aanwezige kennis en te integreren en interpreteren, zodat we begrijpen en herkennen wat we zien. Soms is dit proces verstoord ten gevolge van een hersenbeschadiging. We spreken dan van cerebrale visuele stoornissen, of met de Engelse term: Cerebral Visual Impairment (CVI).
Bartiméus is deskundig op het gebied van diagnostiek van CVI en begeleidt kinderen en volwassenen met deze aandoening.

CVI is een complexe diagnose en kent veel verschillende uitingsvormen. De wens van veel ouders of partners om even door de ogen van hun kind of partner te kunnen kijken is niet gemakkelijk te vervullen. Met CVI Experience is geprobeerd om iemand de complexiteit van de verwerking van de visuele informatie te laten ervaren. CVI Experience is opgebouwd rondom alle onderdelen waarin problemen kunnen ontstaan (zie boven).
Goedzienden kunnen per onderdeel ervaren hoe complex het verwerken en interpreteren van de visuele wereld is. CVI Experience kan zo bijdragen aan het begrip van goedziende mensen voor de problemen waar hun kind, leerling, partner of cliënt mee te maken kunnen krijgen.
De oefeningen op de bijgesloten download CVI Experience zijn toegankelijk voor volwassenen, maar sommige ook voor kinderen en jongeren.

Auteur: Florine Pilon

Inkijkexemplaar

Eén op de drie kinderen die door Bartiméus wordt begeleid heeft een cerebrale visusstoornis (CV). Bij CVI zijn er problemen in de verwerking van visuele prikkels door de hersenen: visuele prikkels komen vertraagd of anders door. De hersenen raken soms overprikkeld door teveel visuele prikkels.
Mark (6 jaar) heeft in een drukke supermarkt moeite om zijn favoriete chocoladepasta te vinden te midden van het andere broodbeleg in het schap.
Anne (8 jaar) is bang als zij zich als fietser in het verkeer beweegt. Het is moeilijk voor haar naderend verkeer te zien aankomen en te anticiperen op obstakels en gedrag van anderen, met name als zij zelf in beweging is. Beide kinderen hebben een cerebrale visusstoornis (Cerebral Visual Impairment: CVI).
In dit boek wordt theoretische en praktische informatie gegeven over CVI: hoe komt het, wat is het, wat zijn signalen en hoe kan je kinderen met CVI in hun ontwikkeling en dagelijks functioneren zo goed mogelijk ondersteunen en begeleiden. De nadruk ligt op kinderen in de basisschoolleeftijd.

Dit is de derde druk van het boek 'Cerebrale visusstoornis, begeleiding van schoolgaande kinderen met een cerebrale visusstoornis', eerder verschenen in 2007 en 2009. Bij de titel van der derde druk is gekozen voor de afkorting van de Engelse benaming "Cerebral Visual Impairment". De term CVI verwijst naar stoornissen in de verwerking van visuele informatie ten gevolge van een hersenbeschadiging.

Auteur: Irmgard Bals

Inkijkexemplaar

Ik zie alles-zwart wit geeft een beeld van het leven met een visuele beperking.
Iris Stekelenburg-van Halem (1968) is totaal kleurenblind (achromatopsie). Zij ziet alles in grijstinten, heeft last van het licht en een slecht zicht.
Zij schrijft columns over haar dagelijks leven met echtgenoot Gerrit (1967), dochter Merel (2002) en zoon Luuk (2004). Iris was leerling bij Bartiméus in Zeist van 1974 tot 1984 en heeft nu een eigen tekst- en redactiebureau in Culemborg.
De columns in deze publicatie zijn een greep uit het leven van alledag, geschreven met een vleugje humor. Een groot deel ervan verscheen al eerder in het blad van de Federatie Ouders Visueel Gehandicapten (FOVIG). Dit is een vervolg op de columnbundel Zwart op wit, die alleen nog digitaal beschikbaar is via www.achromatopsie.nl
De bedoeling van Ik zie alles zwart-wit is om ouders met een kind met achromatopsie een indruk te geven hoe het kan zijn met deze beperking te leven. Ook volwassenen met achromatopsie zullen wellicht dingen herkennen.

Auteur: Iris Stekelenburg-van Halem

Ondersteunen van kinderen en volwassenen met een verstandelijke en zintuiglijke beperking bij verhuizen

Inkijkexemplaar

Verhuizen is niet ongewoon in het leven van personen met een verstandelijke en zintuiglijke beperking. Verhuizen kan een stressvolle gebeurtenis zijn en een grote impact hebben op iemands leven.
Om mensen met een verstandelijke en zintuiglijke beperking goed te kunnen ondersteunen bij een verhuizing heeft het Bartiméus Expertisecentrum Doofblindheid het individueel verhuisprofiel en verhuisplan ontwikkeld. Om de verhuizing zo soepel mogelijk te laten verlopen worden in dit boek richtlijnen en tips gegeven voor de ondersteuning voor, tijdens en na de verhuizing.

Het individueel verhuisprofiel en verhuisplan is geschreven voor de ondersteuning van mensen met een verstandelijke en zintuigelijke beperking en er is specifiek aandacht voor personen met doofblindheid. Het individuele karakter van dit boek maakt het toepasbaar voor een brede doelgroep. Dit boek kan ingezet worden wanneer iemand binnen een organisatie verhuist, van de ene naar een andere organisatie verhuist, maar bijvoorbeeld ook wanneer iemand van de thuissituatie naar een organisatie verhuist.

Dit boek geeft achtergrond informatie welke gebruikt kan worden om het persoonlijke profiel te maken van diegene die gaat verhuizen. Daarnaast wordt er een individueel plan gemaakt met praktische richtlijnen en afspraken over wat wanneer te doen en hoe, voor de verschillende fasen van de verhuizing. Hier is de link naar de gratis download bijlagen in pdf-vorm.

Auteur: Marijse Pol

Dit boek bevat praktische informatie over de verschillende zaken die belangrijk zijn bij het begeleiden van een blinde peuter in de groep. Verder bevat het ideeën hoe je als leidster kunt inspelen op het kind.

Veel peuters gaan naar een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf. Dit geldt ook voor blinde peuters. Als je als leidster hiermee voor het eerst te maken krijgt kunnen er allerlei vragen naar boven komen. Hoe kun je het beste met het kind om gaan? Botst het overal tegenaan en kan het aan alle activiteiten deelnemen? Moet je ergens speciaal rekening mee houden of juist zo gewoon mogelijk doen?

De schrijfsters gaan er vanuit dat blinde peuters net zo zijn als andere peuters, maar dat er wel een verschil is in de wijze waarop zij leren en de wereld om hen heen ervaren. Zij zullen daarbij meer hulp nodig hebben van de volwassenen.
Dit boek vormt en hulpmiddel voor volwassenen die werken met blinde peuters.

Auteur: Katinka Bakker

Steeds meer slechtziende kinderen groeien in de eigen omgeving op. Naast de ouders kunnen familie, vrienden, artsen, leerkrachten en anderen hun bijdrage leveren aan een optimale ontplooiing en integratie van het slechtziende kind... mits zij enig inzicht hebben in de betekenis van deze handicap.

Inkijkexemplaar

Nog te vaak is er sprake van verkeerde beeldvorming: onhandigheid, onzekerheid en afhankelijkheid zou de visueel gehandicapte kenmerken.
In kinderen die slecht zien komt een ander beeld naar voren. Mensen die geconfronteerd worden met een handicap, streven naar een nieuw evenwicht, van waaruit verdere ontwikkeling mogelijk is. En de meeste slechtzienden slagen daar - al of niet met deskundige begeleiding - ook goed in. Met slechtziendheid is te leven en het hoeft geluk niet in de weg te staan.
Kinderen die slecht zien gaat over kinderen die naast de visuele beperking geen andere enstige handicaps hebben. Het bestrijkt de kinder- en jeugdjaren tot aan de jongvolwassenheid. Het volgt de verschillende fasen in de ontwikkeling van geboorte naar maatschappelijke positionering van de slechtziende. Het biedt ouders van jonge kinderen daarmee de mogelijkheid een beetje in de toekomst te kijken: 'wat staat ons kind en ons te wachten?' Het boek kan ouders tevens ondersteunen bij hun contacten met de professionele hulpverlening.

Meer informatie

Auteurs:

Diety Gringhuis
Jo Moonen
Paula van Woudenberg

Een creatieve benadering van leren voor kinderen met meervoudige beperkingen en een visuele beperking.

'Learning together' beschrijft hoe een actieve leeromgeving kan worden gecreëerd voor kinderen met meervoudige beperkingen en een visuele beperking. Dit boek gaat het over veiligheid en motivatie die kinderen nodig hebben voor de ontwikkeling van hun zelfvertrouwen, de behoefte om op onderzoek uit te gaan en de mogelijkheid tot communicatie. Het is voor kinderen met een meervoudige beperking belangrijk dat er duidelijke en consequente reacties en passende leeromstandigheden geboden worden. Dat geeft hen veiligheid en motiveert hen.

Het communicatieprogramma 'Movement, gesture and sign' ligt aan de basis voor de praktische aanbevelingen in dit boek. De auteurs bieden aankopingspunten die het voor kinderen mogelijk maakt om relaties met de wereld aan te gaan en deze te versterken. De in het boek geïllustreerde en beschreven methodieken zijn, gedurende enkele decennia, ontwikkeld op de Royal Blind School in Edinburgh, voor kinderen van alle leeftijden. Het bevat ook 150 illustraties van gebaren uit de Canaan Barrie gebarenwoordenschat.

'Learning together' is bedoeld voor leerkrachten, logopedisten, ouders en professionals die met kinderen werken met meervoudige beperkingen en een visuele beperking.

Auteurs:

Mary Lee
Lindi MacWilliam

Vertaling en bewerking:

Anita Bruining-Wiersma
Elise van der Kooi-Luth
Met medewerking van de projectgroep Leren Communiceren

Introductie in Mentaliseren Bevorderende Begeleiding (MBB)

Inkijkexemplaar

Een handreiking voor alle begeleiders van mensen met een visuele en/of verstandelijke beperking die te maken hebben met problematische gehechtheid, psychiatrische stoornissen en/of gedragsproblemen.

Deze handreiking is een introductie in Mentaliseren Bevorderende Begeleiding (MBB). Dit boek sluit aan op de trainingen, workshops, consultatie en supervisie die al vele jaren gegeven worden over MBB, zowel binnen als buiten Bartiméus. Met dit boek zijn drie doelen gerealiseerd. Ten eerste is er nu in Nederland een concrete handreiking voor ouders en praktijkwerkers, die zich willen bekwamen in MBB. Ten tweede is deze veelbelovende methodiek vertaald voor het werkveld kinderen, jeugdigen en volwassenen met een visuele en/of verstandelijke beperking. Ten derde worden door de praktische tips begeleiders geholpen om het mentaliserend vermogen van onze cliënten te ontwikkelen en te stimuleren. Zo versterken ze van deze cliënten veerkracht en kwaliteit van bestaan. Deze handreiking is gebaseerd op literatuurstudie, scholing, supervisie en ervaring in het werken met cliënten en hun ouders of verzorgers binnen de afdeling Psychotherapie Bartiméus en het Expertisecentrum Gehechtheid en Sociale relaties van Bartiméus. Auteurs: Francien Dekker-van der Sande en Paula Sterkenburg

Begeleiding van Bartiméus op het kindercentrum
'Met andere ogen' is een praktisch handboek met informatie over de omgang en de activiteiten van kinderen met een visuele en verstandelijke beperking. Dit handboek is geschreven voor medewerkers van kindercentra.

Het handboek gaat uitgebreid in op het visueel functioneren van een kind met een verstandelijke beperking en de omgang met het kind. Tevens geeft het veel informatie over de activiteiten die aangeboden kunnen worden, en geeft het advies over inrichting en verlichting van de ruimtes binnen de kindercentra.

De opzet van het handboek is praktisch, vol met voorbeelden uit de praktijk en is door de logische indeling een handig en bruikbaar naslagwerk voor de kindercentra binnen de verstandelijk gehandicaptensector.

Auteurs: Ineke Rolleman en Anjoke Roetink

Het boekje Zo KAN HET OOK gaat over het aanleren van praktische vaardigheden aan blinde en ernstig slechtziende kinderen en jongeren en geeft adviezen en tips bij dagelijkse vaardigheden. Het is geschreven voor ouders, verzorgenden en begeleiders van kinderen en jongeren met een visuele beperking. Maar veel handreikingen kunnen natuurlijk ook door volwassenen of verstandelijk beperkte mensen worden toegepast. Het gaat niet over hoe het moet maar over hoe het kan.

ZO KAN HET OOK is een herschreven druk van de 2 boekjes ZO KAN HET OOK en ZO GAAT HET VERDER.

Auteurs: Jelly van Dijk en Dita Rijneveld